Стваральнікам і куратарам калекцыі з 1976 па 2003 г. быў кандыдат біялагічных навук Іван Васільевіч Лазнуха. У 2003–2009 гг. калекцыю курыравала біялагічных навук Лідзія Васільеўна Кухарава. З 2009 года куратарам калекцыі з'яўляецца Святлана Паўлаўна Торчык.
Стварэнне калекцыі і вывучэнне рэдкіх відаў раслін у ЦБС НАН Беларусі распачата супрацоўнікамі лабараторыі экалогіі і аховы прыроды пад кіраўніцтвам д.б.н. А.В.Бойка. Імі, адначасова з правядзеннем дэталёвых біягеацэнатычных даследаванняў прыродных комплексаў Прыпяцкага ландшафтна-гідралагічнага запаведніка і Налібоцкай пушчы, былі ўстаноўлены месцы натуральнага росту асобных відаў рэдкіх раслін, якія ў 1976 годзе прыцягнуты ў батанічны сад для ацэнкі ступені ўстойлівасці і адаптацыйных магчымасцей ва ўмовах культуры. У далейшым папаўненне калекцыі адбывалася не толькі з прыродных месцапражыванняў Беларусі, але і за кошт паступлення насення і жывых раслін з батанічных устаноў краін блізкага і далёкага замежжа.
З 1983 года параўнальнае вывучэнне эколага-біялагічных асаблівасцей рэдкіх і знікаючых відаў флоры Беларусі ў прыродзе і культуры, распрацоўка прыёмаў іх рэпрадукцыі праводзіцца ў лабараторыі мабілізацыі раслінных рэсурсаў (цяпер лабараторыя біяразнастайнасці раслінных рэсурсаў).
Актыўная работа па фарміраванні калекцыі дазволіла да канца вегетацыйнага перыяду 2000 года прыцягнуць для інтрадукцыйнага вывучэння 90 відаў, якія адносяцца да 63 родаў 33 сямействаў.
У 2005 годзе на падставе рашэння калегіі Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь ад 25 ліпеня 2005 года № 7/6 калекцыя "Рэдкія і знікаючыя віды прыроднай флоры Беларусі" Цэнтральнага батанічнага сада Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі ўключана ў дзяржаўны рэестр батанічных калекцый (пасведчанне аб батанічнай калекцыі № 23).
Па стане на канец 2005 г. калекцыя рэдкіх і знікаючых відаў прыроднай флоры Беларусі была прадстаўлена 86 відамі, якія адносяцца да 72 родаў 36 сямействаў. Аднак назіранні за раслінамі паказвалі, што ўмовы росту не адпавядаюць біялагічным патрабаванням. Асобныя віды знаходзіліся ў прыгнечаным стане. У сувязі з чым, віды выпадалі з калекцыі. Для аптымізацыі ўмоў росту ў гэты перыяд калекцыя пераносіцца на новы ўчастак. Калекцыйны генафонд у 2008 г. налічваў 82 віды, якія адносяцца да 69 родаў 32 сямействаў.
Улік вынікаў феналагічных назіранняў, выпрабаванне розных агратэхнічных прыёмаў утрымання і рэгуляванне мінеральнага харчавання і воднага рэжыму дазволілі аднавіць асобныя віды, што выпалі з калекцыі. У 2009 годзе калекцыйны фонд ахоўных раслін налічваў 86 відаў 32 сямействаў (малюнак), якія адносяцца да 72 родаў. Найбольшай колькасцю відаў былі прадстаўлены расліны трэцяй і чацвёртай катэгорый уразлівасці. Таму, пачынаючы з 2009 года, асноўная ўвага надаецца прыцягненню і вывучэнню відаў 0, I і II катэгорый уразлівасці, як найбольш значных і праблемных з пазіцыі захавання іх у прыродзе, так і малалікіх у калекцыі ЦБС НАН Беларусі. У гэты перыяд закладваецца новая экспазіцыя, на якой размяшчэнне раслін праводзіцца з улікам іх патрабаванняў да экалагічных умоў росту. У 2010 годзе калекцыя рэдкіх і знікаючых раслін флоры Беларусі налічвала 109 відаў, якія адносяцца да 89 родаў 41 сямейства; у 2011г. - 111 відаў (90 родаў) 43 сямействаў; у 2012 г. – 123 віды (98 родаў) 41 сямейства.
У канцы вегетацыйнага перыяду 2013 г. калекцыя «Рэдкія і знікаючыя віды раслін прыроднай флоры Беларусі» налічвае 133 віды (163 відаўзоры), якія адносяцца да 98 родаў 44 сямействаў (малюнак) і ўключае:
