Главная | Структура | Лабараторыя біяразнастайнасці раслінных рэсурсаў

Загадчык - кандыдат сельскагаспадарчых навук Павел Андрэевіч Пашкевіч.

Head of the laboratory - Pavel A. Pashkevich, Ph.D.

Пашкевіч Павел Мікалаевіч

Даследаванні раслінных рэсурсаў пачаты ў Цэнтральным батанічным садзе з 1932 года ў насеннай лабараторыі, якая ў 1968 годзе была пераўтворана ў лабараторыю мабілізацыі раслінных рэсурсаў (1999-2010 гады аддзел мабілізацыі раслінных рэсурсаў), з 2010 года - лабараторыя. У 2017 г. у складзе лабараторыі ўтвораны сектар захавання і аднаўлення раслінных рэсурсаў.

У розныя гады лабараторыю ўзначальвалі кандыдат біялагічных навук. Е. В. Іванова (1932-1968), доктар біялагічных навук М.А. Кудзінаў (1968-1986), кандыдат сельскагаспадарчых навук М.І. Ярашэвіч (1986-1993), кандыдат біялагічных навук Л.У. Кухарава (1993-2010), доктар біялагічных навук, чл.-кар. НАН Беларусі В.У.Ціток (2010-2018), кандыдат біялагічных навук Б.Ю. Аношка (2018-2021). З 2021 года лабараторыю ўзначальвае кандыдат сельскагаспадарчых навук П.А. Пашкевіч.

У цяперашні час у лабараторыі, за выключэннем сектара захавання і аднаўлення раслінных рэсурсаў, працуюць 12 супрацоўнікаў, у т.л. доктар біялагічных навук, чл.-кар. НАН Беларусі, галоўны навуковы супрацоўнік У.У. Ціток, кандыдат біялагічных навук, дацэнт, вядучы навуковы супрацоўнік Б.Ю. Аношка, 8 навуковых супрацоўнікаў, малодшы навуковы супрацоўнік і працоўны зялёнага будаўніцтва.

Асноўныя напрамкі навуковых і прыкладных даследаванняў

  • Распрацоўка навуковых асноў інтрадукцыі лекавых, рэзка-араматычных, кармавых, біяэнергетычных, меданосных і фарбавальных раслін, іх рацыянальнага выкарыстання.
  • Селекцыя сартоў лекавых, рэзка-араматычных, біяэнергетычных і кармавых раслін, адаптаваных да ўмоў Беларусі, распрацоўка эфектыўных спосабаў і тэхналогій іх апрацоўкі.
  • Выяўленне і класіфікацыя біялагічна актыўных злучэнняў раслін, вывучэнне дынамікі іх назапашвання ў расліннай сыравіне лекавых, рэзка-араматычных, меданосных і фарбавальных раслін.

Найважнейшыя вынікі навуковых даследаванняў

  • Распрацаваны навуковыя асновы інтрадукцыі ў Беларусі больш за 40 новых відаў травяністых раслін сусветнай флоры.
  • Істотна папоўнены калекцыйны генафонд травяністых лекавых (больш за 440 відаў), рэзка-араматычных (больш за 130 відаў), кармавых (больш за 40 відаў) раслін, сфарміраваны новыя калекцыі біяэнергетычных (больш за 10 відаў), меданосных і фарбавальных (больш за 50 відаў). раслін.
  • Вывучаны экалогія, біялогія, заканамернасці развіцця і адаптацыі да ўмоў Беларусі, перспектыўнае рацыянальнае гаспадарчае выкарыстанне інтрадуцыраваных лекавых, рэзка-араматычных, меданосных, кармавых і біяэнергетычных раслін.
  • Выяўлены біялагічна актыўныя злучэнні інтрадуцыраваных раслін, вывучаны дынамікі іх назапашвання і вызначаны аптымальныя тэрміны і метады нарыхтоўкі расліннай сыравіны лекавых і рэзка-араматычных раслін.
  • Створана 22 новыя гатункі лекавых, рэзка-араматычных, кармавых і біяэнергетычных раслін, якія адрозніваюцца высокімі прадуктыўнымі здольнасцямі і тэхналагічнасцю пры апрацоўцы. Распрацаваны тэхналогіі прамысловай апрацоўкі новых сартоў лекавых, рэзка-араматычных, кармавых і біяэнергетычных раслін.
  • Распрацавана 6 тэхналагічных рэгламентаў рацыянальнага эфектыўнага выкарыстання лекавых, рэзка-араматычных, меданосных, кармавых і біяэнергетычных раслін і 12 рэкамендацый па стварэнні новых лекавых сродкаў накіраванага дзеяння, харчовых прадуктаў і біялагічна актыўных дабавак.

Міжнароднае супрацоўніцтва

Лабараторыя з'яўляецца куратарам міжнароднага абмену насеннем і пасадачным матэрыялам з батанічнымі садамі і іншымі батанічнымі ўстановамі 140 краін.

Лабараторыяй праводзіліся сумесныя даследаванні па міжнародных праектах з Інстытутам хіміі расліннай сыравіны НАН Манголіі, Інстытутам экалогіі і біялагічных рэсурсаў В'етнамскай акадэміі навук і тэхналогіі, Інстытутам біялогіі Латвійскага ўніверсітэта.

Патэнтна-ліцэнзійная дзейнасць

Спіс аўтарскіх пасведчанняў на гатункі:

  1. Цыбуль панікальны 'Беларускі батанічны', пасведчанне № 0000162 ад 25.01.1995 (Пашына Г.В., Купрэенка Н.П., Ярашэвіч М.І., Лобан С.Я.,)
  2. Амарант венікава 'Рубін', пасведчанне № 0000400 ад 29.12.2001 (Лобан С.Я., Кухарава Л.В.)
  3. Душыца звычайная 'Грэта', пасведчанне № 0000414 ад 29.12.2001 (Кухарава Л.В., Лобан С.Я.)
  4. Зверабой прадзіраўлены 'Янтар', пасведчанне № 0000415 ад 29.12.2001 (Кухарава Л.В., Лобан С.Я. )
  5. Ісап лекавы 'Лазурыт', пасведчанне № 0000416 ад 29.12.2001 (Кухарава Л.В., Лобан С.Я.)
  6. Чабер горны 'Сапфір', пасведчанне № 0000418 ад 29.12.2001 (Кухарава Л.В., Лобан С.Я.)
  7. Шматкаласнік маршчыністы 'Карал', пасведчанне № 0000421 ад 29.12.2001 (Кухарава Л.В., Лобан С.Я.)
  8. Растопша плямістая 'Папялушка', пасведчанне № 0000613 ад 15.01.2004 (Кухарава Л.У.)
  9. Меліса лекавая 'Зара', пасведчанне № 0000998 ад 11.01.2006 (Кухарава Л.У., Лобан С.Я.)
  10. Мята перачная 'Зачараванне', пасведчанне № 0000999 ад 11.01.2006 (Кухарава Л.В., Эльяшэвіч А.В.)
  11. Алтэй лекавы 'Рассвет', пасведчанне № 0001000 ад 11.01.2006 (Кухарава Л.В., Лобан С.Я., Эльяшэвіч А.В.)
  12. Сінюха блакітная 'Сінявочка', пасведчанне № 0001001 ад 11.01.2006 (Кухарава Л.В., Ліннік В.С., Гаўрыленка Т.К.)
  13. Палын эстрагон 'Вікторыя', пасведчанне № 0001399 ад 15.01.2007 (Кухарава Л.В., Лобан С.Я., Эльяшэвіч А.В.)
  14. Кмен звычайны 'Карона', пасведчанне № 0001640 ад 08.01.2008 (Кухарава Л.В., Дашчынская Н.В.)
  15. Кадзіла сармацкае 'Пяшчота', пасведчанне № 0001641 ад 08.01.2008 (Кухарава Л.В., Гаўрыленка Т.К., Эльяшэвіч А.В)
  16. Лапчатка прамая 'Прамяністая', пасведчанне № 0001642 ад 08.01.2008 (Кухарава Л.В., Гаўрыленка Т.К., Карпава Т.М.)
  17. Амарант хвастаты 'Прэлюдыя', пасведчанне № 0001644 ад 08.01.2008 (Лобан С.Я., Кухарава Л.В., Ярашэвіч М.І.)
  18. Піжма бальзамічная 'Аэліта', пасведчанне № 0001962 ад 20.12.2009 (Кухарава Л.В., Гаўрыленка Т.К., Кот А.А.)
  19. Амарант венікава 'Чарадзей', пасведчанне № 0002120 ад 24.12.2008 (Лобан С.Я., Кухарава Л.В., Ярашэвіч М.І.)
  20. Амарант хвастаты 'Жамчужынка', пасведчанне № 0002121 ад 24.12.2008 (Лобан С.Я., Кухарава Л.В., Ярашэвіч М.І.)
  21. Меліса 'Фантазія', пасведчанне № 0002128 ад 24.12.2008 (Кухарава Л.В., Гаўрыленка Т.К.)
  22. Шалфей лекавы 'Праметэй', пасведчанне № 0002129 ад 24.12.2008 (Кухарава Л.В., Кот А.А.)
  23. Валяр'яна лекавая 'Выдатная', пасведчанне № 0002130 ад 24.12.2008 (Кухарава Л.В., Гаўрыленка Т.К., Кот А.А.)
  24. Лапчатка белая 'Заранка', пасведчанне № 0002236 ад 29.12.2010 (Кухарава Л.В., Кот А.А., Макарава А.С.)
  25. Любістак аптэчны 'Світанак', пасведчанне № 0002237 ад 29.12.2010 (Кухарава Л.В., Макарава А.С., Савіч І.М.)
  26. Карыянд пасяўной 'Летні брыз', пасведчанне № 0002406 ад 15.01.2007 (Кухарава Л.В., Рамановіч К.І.)
  27. Бадан таўсталісты 'Сюрпрыз', пасведчанне № 0002592 ад 30.12.2011 (Кухарава Л.В., Прахарэнка Н.В., Гаўрыленка Т.К.)
  28. Амарант белнасенны 'Янтар', пасведчанне № 0002767 ад 29.12.2012 (Ціток В.У., Лобан С.Я., Кухарава Л.В., Аношка Б.Ю.)
  29. Шалфей мушкатовы 'Сюрпрыз', пасведчанне № 0004429 ад 29.12.2012 (Ціток В.У., Кухарава Л.В., Аношка Б. Ю., Кот А.А.)
  30. Лаванда 'Лазурная', пасведчанне № 0004920 ад 31.12.2013 (Ціток В.У., Кухарава Л.В., Гаўрыленка Т.К., Аношка Б.Ю.)
  31. Фенхель звычайны 'Поспех', пасведчанне № 0004924 ад 31.01.2013 (Кухарава Л.В., Ціток В.В., Аношка Б. Ю., Кот А.А.)
  32. Купальніца еўрапейская 'Святлафор', пасведчанне № 0005071 ад 31.12.2013 (Ціток В.У., Кухарава Л.В., Тычына І.М., Аношка Б.Ю.)
  33. Амарант барвяны 'Малінавы звон', пасведчанне № 0005078 ад 31.12.2013 (Ціток В.В., Лобан С.Я., Кухарава Л.В., Аношка Б.Ю.)
  34. Качым венікава 'Мяцеліца', пасведчанне № 0005082 ад 31.12.2013 (Ціток В.У., Кухарава Л.В., Гіль Т.В., Аношка Б.Ю.)
  35. Лапчатка непальская 'Зорька᾿, пасведчанне № 0004670 ад 30.12.2016 (Ціток В.В., Кухарава Л.В., Аношка Б.Ю., Гіль Т.В.)
  36. Тапінамбур 'Анастас᾿, пасведчанне № 0005025 ад 29.12.2017 (Купцоў Н.С., Ціток В.В., Пашкевіч П.А., Папоў Я.Г.)
  37. Шлемнік байкальскі 'Аляксандр᾿ пасведчанне № 0005291 ад 29.12.2018 (Ціток В.В., Кухарава Л.В., Папоў Я.Г., Гіль Т.В., Ганчарова Л.В.)
  38. Лапчатка буйнацветкавая 'Сонейка᾿, пасведчанне № 0005295 ад 29.12.2018 (Ціток В.В., Кухарава Л.В., Гіль Т.В., Аношка Б.Ю.)
  39. Люпін зменлівы ‘Візент᾿, пасведчанне № 0005307 ад 29.12.2018 (Купцоў Н.С., Ціток В.В., Пашкевіч П.А., Купцоў В.М.)
  40. Эхінацея пурпурная ‘Зазноба᾿, пасведчанне № 0005308 ад 29.12.2018 (Кручонак А.В., Ціток В.В.)
  41. Арніка горная ‘Надзея᾿, пасведчанне № 0005443 ад 31.12.2019 (Кручонак А.В., Гіль Т.В., Кухарава Л.В., Ціток В.В.)
  42. Тапінамбур ‘Дамініка᾿, пасведчанне № 0005509 ад 31.12.2019 (Вайцяшэнка В.С., Ціток В.В., Пашкевіч П.А., Дамашкевіч М.П.)
  43. Тапінамбур 'Бортнікаўскій', пасведчанне № 0005510 ад 31.12.2019 (Пашкевіч П.А., Ціток В.В., Ярашэвіч М.І.)
  44. Амарант хвастаты 'Чырвоны аксамiт᾿, пасведчанне № 0005772 ад 31.12.2019 (Савіч І.М., Гіль Т.В., Ціток В.В., Лобан С.Я.)
  45. Змеегалоўнік малдаўскі 'Цмок᾿, пасведчанне № 0005927 ад 31.12.2020 (Савіч І.М., Аношка Б.Ю., Ціток В.В., Папоў Я.Г., Тычына І.М.)
  46. Люпін зменлівы 'Дыр᾿, пасведчанне № 0005976 ад 31.12.2020 (Ціток В.В., Пашкевіч П.А., Бугрова А.М., Аношка Б.Ю., Купцоў Н.С.)
  47. Люпін белы 'Элін᾿, пасведчанне № 0006281 ад 31.12.2021 (Ціток В.В., Аношка Б.Ю., Купцоў Н.С., Пашкевіч П.А.)
  48. Амарант хвастаты 'Восеньскі блюз᾿, пасведчанне № 0006282 ад 31.12.2021 (Савіч І.М., Лобан С.Я., Ціток В.В., Кот А.А.)
  49. Нігела пасяўная (Чарнушка пасяўная) 'Александрына᾿, пасведчанне № 0006298 ад 31.12.2021 (Аношка Б.Ю., Тычына І.М., Савіч І.М., Ціток В.В., Папоў Я.Г. )
  50. Тапінамбур ‘Майсеенкаў᾿, пасведчанне № 0006300 ад 31.12.2021 (Ціток В.В., Пашкевіч П.А.)

Спіс патэнтаў на вынаходніцтвы:

  1. Патэнт 17961 Рэспублікі Беларусь: МПК A 61K 36/14 (2006.1) А 61Р 19/00 (2006.1); дата публ.: 28.02.2014 «Бальнеалагічны сродак і спосаб яго атрымання» сумесна з супрацоўнікамі ІРБ НАН (Марозава А.А., Навумаў А.Д., Ціток В.У., Кухарава Л.В., Стаўроўская Л.А. )
  2. Патэнт 18207 Рэспублікі Беларусь: МПК A 01H 4/00 (2006.01); дата публ.: 30.06.2014 «Спосаб атрымання калуснай культуры аданіса вясновага Adonis vernalis L.». (Кутас А.М., Малахава І.М., Горацкая А.А., Кухарава Л.У.)
  3. Патэнт 18207 Рэспублікі Беларусь: МПК A 01H 4/00 (2006.01); дата публ.: 30.06.2014 «Спосаб атрымання раслін-рэгенерантаў аданіса вясновага Adonis vernalis L.» (Кутас А.М., Агароднік Л.Я., Малахава І.М., Горацкая А.А., Кухарава Л.У.)
  4. Патэнт 23846 Рэспублікі Беларусь: МПК А 61К 36/28 (2006.01), А 61К 36/30 (2006.01), А 61Р 17/02 (2006.01); дата опубл.: 30.08.2022 «Раназажыўляючы гель» .У., Жаваранак І.П., Ерафеева А.-М.В.)

Публікацыі

Па выніках даследаванняў супрацоўнікамі лабараторыі падрыхтавана больш за 900 навуковых публікацый і 18 манаграфій.